Nhật Bản là một trong những quốc gia có nền văn hóa lâu đời và phong phú. Trong số đó, các nàng ca vũ kỹ Geisha và Maiko được coi là biểu tượng văn hóa của quốc gia này. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, dù cả hai đều có chung một nghề nghiệp nhưng lại có những sự khác biệt rõ ràng trong vẻ ngoài, kỹ năng, kiến thức,... Vì thế, hãy cùng Phuong Nam Education tìm hiểu về sự khác biệt giữa các nàng ca vũ kỹ Geisha và Maiko Nhật Bản nhé.

Định nghĩa về Geisha và Maiko Nhật Bản

Geisha là gì?

Geisha (芸者) được biết đến với vẻ đẹp và tài năng, được phổ biến từ thế kỷ 18 cho đến nay. Từ Geisha là viết tắt của "芸 - gei" nghĩa là nghệ thuật và "者 - sha" nghĩa là con người (con người của nghệ thuật). Geisha là những người phụ nữ vừa có tài năng về âm nhạc, múa hát vừa có khả năng trò chuyện. Họ là những người đại diện cho văn hóa Nhật Bản và được xem là những quý cô của xã hội đương thời.

Geisha - người lưu giữ vẻ đẹp văn hóa truyền thống Nhật Bản

Những người phụ nữ cần trải qua rất nhiều năm đào tạo để có thể trở thành một Geisha chuyên nghiệp. Quá trình đào tạo bao gồm học hát, đánh đàn, múa (Nihon buyo, Tsurukame, Fujimusume, Sakura,...), trà đạo, cắm hoa và cách ứng xử tại các buổi tiệc. Ngoài ra, họ cũng phải học tập về văn hoá Nhật Bản, bao gồm ẩm thực, lịch sử và chính trị. 

Trong suốt quá trình đào tạo, họ mặc trang phục truyền thống với áo kimono dài, tóc được búi lên và làm việc tại khu phố có tên gọi là Hanamachi (花町: lầu xanh). Chính vì vậy, có rất nhiều sự nhầm lẫn (đặc biệt là ở bên ngoài Nhật Bản) về bản chất nghề Geisha. Sự nhầm lẫn này chính là coi Geisha là một hình thức mại dâm trá hình, bởi vì công việc của họ là phục vụ và mua vui cho các quý ông.

Mặc dù trêu chọc, tán tỉnh là một trong số những kỹ năng quan trọng mà các Geisha Nhật Bản cần có. Tuy nhiên, trong giới Geisha có một câu nói nhằm khẳng định rằng họ được sinh ra để truyền tải nét đặc sắc của văn hóa Nhật Bản thông qua việc trò chuyện, đàn hát đó chính là “Mãi nghệ, không mãi dâm”.

Maiko là gì?

Maiko (舞子) là người trẻ tuổi đang được đào tạo để trở thành Geisha, hay còn gọi là Geisha tập sự. Họ được đào tạo trong nhiều năm để trau dồi kỹ năng biểu diễn như chơi các loại nhạc cụ, ca hát, múa, pha trà và tiếp chuyện trong các buổi tiệc. Mỗi một Maiko sẽ được dìu dắt bởi một Geisha chuyên nghiệp. Sau khi đã dày dặn kinh nghiệm và thành thục, các Maiko sẽ được “thăng cấp” trở thành Geisha qua một buổi lễ có tên là “Erikae - 衿替え” – lễ thay cổ áo. Trong buổi lễ này, cổ áo thực tập màu đỏ của Maiko Nhật Bản sẽ được chuyển sang màu trắng, chính thức bước chân vào con đường phục vụ nghệ thuật.

Maiko sẽ được đào tạo nhiều năm để trở thành Geisha chính thức

Maiko Nhật Bản thường là những cô gái trẻ, ở độ tuổi từ 15 đến 20 tuổi. Những cô gái trẻ này ăn mặc và trang điểm đậm đà hơn có phần khác so với trang phục và trang điểm của một Geisha. Họ cũng thường xuyên tương tác với các khách hàng thân thiết, chơi các trò chơi và làm nhiều hoạt động giải trí.

Sự khác biệt giữa Geisha và Maiko Nhật Bản

Chắc hẳn có nhiều người cho rằng Geisha và Maiko Nhật Bản là hai loại hình nghệ thuật truyền thống khác nhau. Nhưng không, nếu nói về bản chất thì Geisha và Maiko là một. Mặc dù giống nhau về bản chất nhưng giữa họ vẫn có những sự khác biệt nhất định.

Độ tuổi

Về cơ bản, Geisha và Maiko Nhật Bản đều là những nghệ nhân của nghệ thuật giải trí truyền thống của đất nước này. Tuy nhiên, độ tuổi của họ sẽ có sự khác biệt nhất định.

• Geisha: là phụ nữ ở độ tuổi trưởng thành, đã được đào tạo và có kinh nghiệm để phục vụ giải trí cho khách hàng, bao gồm biểu diễn đàn, trò chuyện, dạy nhảy và biểu diễn nghệ thuật pha trà, cắm hoa.
• Maiko: là những cô gái trẻ ở độ tuổi từ 15 đến 20, đang ở trong giai đoạn học tập và đang được đào tạo trong vòng vài năm để trở thành Geisha thực thụ. Nhưng khi một Maiko đã trở thành Geisha thì tuổi tác sẽ không còn là vấn đề quan trọng nữa.

Cách trang điểm và búi tóc

Cách trang điểm

Các Geisha và Maiko Nhật Bản thường có lớp trang điểm khá dày, đây được coi là nét độc đáo, nổi bật đối với những ai hành nghề này. Đặc điểm chung của Geisha và Maiko trong cách trang điểm là sẽ được phủ bằng một lớp phấn trắng dày ở quanh phần mặt, sau gáy, ngực, cổ, bàn tay, tiếp đến là tô môi đỏ, kẻ mày đen, tóc búi kiểu truyền thống. Tuy nhiên, để có thể phân biệt được họ cần phải để ý kỹ ở một vài chi tiết nhỏ về cách trang điểm.

• Geisha: các Geisha Nhật Bản thường sẽ tập trung vào phần kẻ lông mày sắc và kẻ đậm phần mí mắt. Phần môi thường được đánh màu đỏ tươi, đường viền môi được đánh đậm hơn so với Maiko. Chính vì vậy mà các Geisha luôn nổi bật hơn Maiko bởi sự nữ tính và gợi cảm.
• Maiko: ngược lại với Geisha, cách trang điểm của Maiko Nhật Bản lại mang nét trẻ trung hơn và tươi tắn. Phần lông mày và mí mắt cũng được kẻ đậm giống với Geisha, nhưng môi được đánh son với hình trái tim - xu hướng được ưa chuộng. Trong những năm đầu tiên, các Maiko sẽ chỉ tô son ở phần môi dưới.

Sự khác biệt trong cách trang điểm của Geisha và Maiko

Cách búi tóc

Điểm khác biệt tiếp theo để nhận ra Geisha và Maiko Nhật Bản cần phải kể đến, đó chính là cách búi tóc và các phụ kiện tóc đi kèm. Nếu như bạn cảm thấy khó mà phân biệt họ bằng cách trang điểm thì có lẽ đây là cách phân biệt đơn giản nhất để bạn nhận ra ai là Geisha và ai là Maiko.

• Geisha: thường sử dụng các búi tóc giả và cài trâm Kanzashi (簪) tạo vẻ đẹp thanh lịch và nhã nhặn. Có hai kiểu búi tóc mà các Geisha thường sử dụng là Taka shimada (高島田) - kiểu búi tóc dành cho những người trẻ và Tsubushi shimada (つぶし島田) - kiểu búi tóc thấp hơn dành cho những Geisha đã có tuổi.
• Maiko: thường búi tóc cao, có hai kiểu tóc dùng cho các Maiko là Wareshinobu (われしのぶ) - kiểu búi tóc quấn quanh một miếng vải màu có họa tiết và kiểu búi tóc chia múi giống quả đào.

Sự khác biệt rõ rệt trong cách búi tóc giữa Geisha và Maiko

Ngoài ra, để tránh gây hư hại cho tóc thì các Geisha Nhật Bản chỉ được phép gội và chải tóc hai tuần một lần. Lý do là vì các kiểu tóc cần này phải đòi hỏi người tạo kiểu phải vấn tóc và chải rất kỳ công. Chắc hẳn các bạn sẽ thắc mắc rằng họ sẽ ngủ như thế nào đúng không. Thật ra các Geisha không dùng gối ngủ như bình thường mà họ chỉ kê gáy lên một cái kệ nhỏ được gọi là Takamakura (高枕) để giữ cho kiểu tóc của mình vẫn được giữ nguyên vẹn sau giấc ngủ. Để có thể rèn luyện được thói quen ngủ như thế này, những người hướng dẫn của họ thường sẽ rắc gạo quanh cái kê gáy. Khi đầu của các Geisha lăn khỏi kệ trong lúc ngủ thì sẽ bị những hạt gạo này dính lên tóc và mặt của họ.

Tạo hình của Geisha và Maiko Nhật Bản

Ngoài việc phân biệt Geisha và Maiko Nhật Bản thông qua cách trang điểm và búi tóc thì chúng ta cũng có thể nhận biết họ qua một số đặc điểm khác. Hãy cùng nhau tìm hiểu về những tạo hình đặc trưng của nàng ca vũ kỹ Geisha và Maiko này nhé.

Trang phục

Geisha và Maiko Nhật Bản thường chỉ mặc trang phục Kimono, nguyên nhân là vì họ muốn gìn giữ bản sắc văn hóa đặc trưng của quốc gia. Thậm chí ngay cả khi hát, múa, đánh đàn, bắt truyện, cắm hoa thì họ vẫn luôn mặc Kimono.

• Geisha: những bộ trang phục của Geisha Nhật Bản thường có màu sắc trang nhã, ít hoa văn đi kèm với một số phụ kiện đơn giản và tay áo ngắn để thể hiện sự trưởng thành.
• Maiko: ngược lại, trang phục Kimono của Maiko Nhật Bản lại có màu sắc bắt mắt, các phụ kiện đi kèm cũng rất sặc sỡ, thay đổi theo từng mùa và trong các sự kiện đặc biệt.

Sự khác biệt rõ rệt về trang phục của Geisha và Maiko

Guốc gỗ

• Geisha: mỗi khi ra ngoài thì các Geisha thường đi dép có đế phẳng gọi là zori, còn khi ở nhà thì chỉ đi tất chân có sẻ ngón màu trắng (tabi).
• Maiko: các Maiko thường đi guốc gỗ có tên là Okobo (Pokkuri geta), phần đế guốc được cắt từ một miếng gỗ lớn, bên trong rỗng và có thể chứa chiếc chuông nhỏ để người mang guốc tạo ra âm thanh leng keng vui tai khi đi bộ. Đặc biệt, guốc gỗ của Maiko Nhật Bản sẽ được phân biệt theo giai đoạn thực tập. Quai đỏ – dành cho Maiko mới vào nghề, quai vàng – dành cho Maiko sắp hoàn thành kỳ thực tập.

Guốc gỗ của Maiko sẽ cao và dày hơn so với guốc của Geisha

Các quy tắc cần phải tuân thủ khi gặp Geisha và Maiko Nhật Bản

Khi bạn muốn gặp các Geisha và Maiko Nhật Bản, có một số quy định mà bạn cần phải tuân thủ, bao gồm:

• Không chụp ảnh hoặc quay video khi gặp Geisha hoặc Maiko mà không có sự cho phép của họ.
• Không mời Geisha hoặc Maiko đến một nơi công cộng hoặc một nơi không liên quan đến công việc của họ.
• Không chạm vào quần áo hoặc trang sức của Geisha hoặc Maiko.
• Không đưa tiền cho Geisha hoặc Maiko trực tiếp. Nếu muốn ủng hộ họ, có thể đặt tiền vào hộp ủng hộ tại nơi làm việc của họ.
• Không đưa quà cho Geisha hoặc Maiko trừ khi được phép và nếu muốn đưa quà, nên hỏi nhân viên nhà hát hoặc người hướng dẫn trước.
• Không xúc phạm hay giễu cợt với Geisha và Maiko, vì điều này là không tôn trọng họ và cũng là vi phạm phong tục tập quán của xứ Phù Tang.
• Tôn trọng các quy tắc và trò chuyện với họ một cách tôn trọng và văn minh để tránh gây mất lòng.

Tóm lại, Geisha và Maiko đều là những nghệ sĩ truyền thống của Nhật Bản, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của văn hóa và nghệ thuật của đất nước này. Tuy nhiên, dù là Maiko hay Geisha, cả hai đều gìn giữ và phát triển nghề nghiệp của mình với lòng đam mê, sự cống hiến và sự tôn trọng. Hy vọng rằng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa Geisha và Maiko Nhật Bản. Hãy theo dõi Phuong Nam Education để biết thêm những thông tin hữu ích khác nhé.

Tags: Geisha và Maiko Nhật Bản, Geisha Nhật Bản, Maiko Nhật Bản, cách trang điểm và búi tóc, tạo hình của Geisha và Maiko, độ tuổi của Geisha và Maiko, nét đẹp truyền thống Nhật Bản, văn hóa Nhật Bản.